بررسی آلودگی خاک‏های سطحی اطراف کارخانه سیمان شهر قاین به فلزات سنگین سرب و کروم

فلزات سنگین مشکلی جهانی به­شمار می‌آیند که با وارد شدن به زنجیره­غذایی انسان مشکلات غیرقابل جبرانی را به همراه دارند. این فلزات به‌طور طبیعی در سنگ‌ها و خاک‌ها وجود دارند، اما ورود فلزات به خاک از طریق فعالیت‌های انسانی در دهه گذشته افزایش‌یافته­است. هدف از این مطالعه تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین سرب و کروم در خاک اطراف کارخانه سیمان قاین با استفاده از معیارهای شاخص زمین انباشتگی، فاکتور آلودگی و شاخص آلودگی می‌باشد. نمونه‌برداری بر اساس یک شبکه منظم سیستماتیک در 8 جهت مختلف در فاصله‌های 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800 و 1000 متری از کارخانه سیمان و جمعاً 64 نمونه از خاک سطحی صورت گرفت. نمونه‌های خاک از الک 2 میلی‌متری عبور داده شدند، سپس با اسید هیدروفلوئوریک، پرکلریک اسید، اسید هیدروکلریک، اسید نیتریک هضم شیمیایی شدند. با استفاده از دستگاه جذب اتمی Contr AA700 با روش شعله، مقدار سرب و کروم اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت عنصر کروم و سرب به ترتیب 05/52 و 79/66 میلی‌گرم بر کیلوگرم است. مقادیر شاخص زمین انباشتگی برای این دو فلز در تمامی ایستگاه‌ها و در فواصل مختلف در طبقات یک و دو (غیر آلوده تا کمی آلوده و کمی آلوده) قرار می‌گیرند. مقادیر شاخص آلودگی نشان می‌دهد که در ایستگاه‌ها و در فواصل مختلف، آلودگی متوسط به کروم و سرب به ترتیب 39 و 44% و همچنین آلودگی زیاد به این دو عناصر 61% و 56% می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه می‌توان به این نتیجه رسید که میزان غلظت کروم و سرب در منطقه موردمطالعه از غلظت زمینه بیشتر و در حال تجمع است.